دندان عقل نهفته به چه معناست؟

دندان عقل دندانی است که پشت دندان های مولر دو فک بالا و پایین دهان شما رشد می کند. این دندان ها آخرین دندان های دائمی هستند که معمولاً بین سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی در دهان ظاهر می شوند.

برخی از افراد خوش شانس دندان های عقلی دارند که به درستی رشد می کنند و نیازی به کشیدن آنها ندارند و تعداد کمتری از افراد خوش شانس اصلاً دندان عقل در نمی آورند!

سالانه میلیون ها دندان عقل کشیده می شوند! از آنجا که فک های ما بسیار کوچک شده اند و جای کافی برای جا دادن دندان های مولر سوم را ندارند، اغلب به صورت نادرست و کج یا نامرتب می رویند و در حین رشد برای سایر دندان ها مشکل ایجاد می کنند و به آنها فشار وارد می کنند، با زاویه بیرون می آیند و گاهی حتی درون استخوان فک گیر می کنند.

نهفتگی دندان عقل زمانی اتفاق می افتد که دندان مولر سوم شما به صورت جزئی یا کامل درون لثه یا استخوان فک گیر کند. این می تواند منجر به بروز تعدادی از مشکلات سلامت دهان، از جمله عفونت، پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. با این حال، احتمالاً برای حفظ سلامت کلی دهان و دندان، دندانپزشک توصیه می کند که دندان های عقل خود را قبل از اینکه بتوانند مشکلات بیشتری برای سلامت دندان ها ایجاد کنند، بکشید. هر مورد متفاوت است و اینکه آیا اصلاً به کشیدن دندان عقل نیاز دارید یا خیر، و نوع کشیدن (ساده یا جراحی)، به نحوه رشد آن در دهان و فک شما بستگی دارد.

دندان عقل نهفته چیست؟

دندان های عقل – که تحت عنوان دندان مولر سوم نیز شناخته می شود – آخرین مجموعه دندان هایی هستند که در عقب دهان رشد می کنند. آنها معمولاً در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی می رویند (لثه های شما را می شکافند). گاهی اوقات دندان عقل همراستا با دندان های دیگر شما می روید و مشکلی ایجاد نمی کند. اوقات دیگر، آنها فضای کافی برای بیرون آمدن طبیعی ندارند در نتیجه به صورت جزئی یا کامل درون لثه یا استخوان فک شما گیر می کنند. این اتفاق تحت عنوان نهفتگی شناخته می شود. دندان عقل نهفته یا پنهان می تواند باعث بروز انواع مشکلات سلامت دهان از جمله حفره، بیماری لثه و عفونت شود.

آنها می توانند منجر به آسیب به سایر دندان ها، بروز درد و سایر مشکلات دندانی شوند. همچنین دسترسی و تمیز کردن دندان های عقل نهفته دشوارتر است که آنها را نسبت به سایر دندان ها بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار می دهد. با این حال، در برخی موارد، دندان های عقل نهفته هیچ آسیب فوری یا آشکاری به دهان وارد نمی کنند. معمولاً دندان های عقل نهفته ای که باعث عوارض دندانی و درد می شوند، برداشته می شوند. حتی دندان های عقل نهفته که هیچ مشکل فوری ایجاد نمی کنند، گاهی اوقات برای جلوگیری از مشکلات آینده کشیده می شوند.

هدف از دندان عقل چیست؟

متخصصان دندانپزشکی معمولاً کشیدن دندان عقل را توصیه می کنند زیرا ما واقعاً به آنها نیاز نداریم. یک دندان عقل عفونی می تواند درد، آسیب و مشکل زیادی برای فرد ایجاد کند. انسان شناسان معتقدند که آنها یک یادگار تکاملی هستند که زمانی برای اجداد دور انسان مفید بوده اند. رژیم غذایی اولیه اجداد ما عمدتاً شامل غذاهای خشن تری مانند گوشت، مغزها و ریشه هایی بوده است که نسبت به رژیم های غذایی امروزی ما به جویدن بیشتری نیاز داشتند. اجماع عمومی این است که دندان های آنها اغلب ساییده می شدند و می افتادند، در این صورت دندان عقل به عنوان جایگزینی برای آنها رشد می کرد.

دندان عقل کاملاً نهفته، دندان عقل نیمه نهفته و دندان عقل غیر نهفته: تفاوت چیست؟

دندان عقل کاملاً نهفته دیده نمی شود. آنها کاملاً زیر لثه های شما پنهان هستند. دندان عقل نیمه نهفته به دلیل رویش بخشی از آن کمی قابل مشاهده است. دندان عقل غیر نهفته روییده است و در بالای خط لثه شما کاملاً قابل مشاهده است. توجه به این نکته مهم است که دندان عقل نهفته هنوز هم می تواند مشکلاتی ایجاد کند.

نهفتگی بافت نرم در مقابل نهفتگی بافت سخت

ممکن است بشنوید که دندانپزشک شما از اصطلاحات “نهفتگی بافت نرم” و “نهفتگی بافت سخت” استفاده می کند. نهفتگی بافت نرم به این معنا است که دندان شما از استخوان فک بیرون آمده است اما از لثه شما خارج نشده است. نهفتگی بافت سخت به این معنا که دندان شما هنوز به طور کامل توسط لثه و استخوان فک شما پوشیده شده است.

انواع مختلف دندان عقل نهفته چیست؟

چهار نوع دندان عقل نهفته وجود دارد. هر نوع با موقعیت دندان شما مطابقت دارد:

• نهفتگی مزیال: نهفتگی مزیال شایع ترین نوع نهفتگی دندان عقل است. زمانی رخ می دهد که دندان عقل به سمت جلوی دهان زاویه داشته باشد و به دندان مولر جلوی خود فشار می آورد. اینکه آیا این نوع دندان عقل نهفته نیاز به کشیدن دارد یا خیر، به شدت زاویه بستگی دارد. نهفتگی مزیال اغلب منجر به رویش جزئی یا نیمه نهفتگی می شود، که در آن تنها بخشی از تاج از لثه بیرون می زند.
• نهفتگی دیستال: نهفتگی دیستال نادر است و برعکس نهفتگی مزیال است: دندان به سمت عقب دهان زاویه دارد. اینکه آیا این نوع دندان عقل نهفته به کشیدن نیاز دارد یا خیر، به زاویه بستگی دارد. اگر زاویه کم باشد، احتمالاً به طور طبیعی بیرون می آید و دندانپزشک یا جراح دهان شما ممکن است یک یا دو سال صبر کند تا ببیند آیا باید کشیده شود یا خیر. اگر زاویه نزدیک به ۹۰ درجه باشد، احتمال زیادی وجود دارد که دندان در نهایت با استخوان برخورد کند و به درستی بیرون نیاید. در این حالت، اغلب برای محافظت از سلامت دهان و دندان بیمار، باید دندان کشیده شود.
• نهفتگی عمودی: زمانی است که دندان عقل در موقعیت مناسب برای رویش قرار داشته باشد، اما همچنان زیر لثه گیر کرده باشد. این “بهترین” نوع نهفتگی دندان عقل است که تقریباً جهت طبیعی دارد و اغلب به کشیدن نیاز ندارد زیرا به احتمال زیاد دندان بدون هیچ مشکلی بیرون می آید و داخل دهان قرار گیرد. اگر کشیدن دندان ضروری باشد، به این دلیل است که دندان به دندان مولر کناری یا استخوان فک فشار وارد می کند. دندان های عقل نهفته عمودی معمولاً به راحتی و فقط با بی حسی موضعی قابل کشیدن هستند.
• نهفتگی افقی: نهفتگی افقی دندان عقل، همانطور که از نام آن پیدا است، به حالتی گفته می شود که دندان کاملاً به پهلو (به صورت افقی) زاویه دار شده باشد و زیر لثه گیر کرده باشد. این نوع نهفتگی معمولاً بدترین و دردناک ترین نوع نهفتگی دندان عقل است زیرا اغلب کاملاً زیر سطح لثه قرار می گیرد و به دندان مولر کناری خود فشار می آورد. نهفتگی افقی برای خارج کردن به عکس برداری با رادیوگرافی اشعه ایکس و یک جراح دهان و دندان ماهر نیاز دارد. این عمل اغلب به برداشتن مقداری از استخوان فک نیاز دارد و معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا آرام بخش داخل وریدی انجام می شود. زمان بهبودی نیز می تواند به دلیل برداشتن استخوان از طریق جراحی طولانی تر باشد.

علائم دندان عقل نهفته کدامند؟

در برخی از افراد دندان های عقل می توانند بدون هیچ مشکلی بیرون بیایند. آنها با دندان های دیگر هم تراز می شوند و بدون ایجاد ناهماهنگی، پشت دندان های مولر دوم رشد می کنند. با این حال، در بسیاری از موارد، دهان برای رشد طبیعی دندان های عقل جدید بیش از حد شلوغ است، بنابراین آنها گیر می کنند یا نهفته می شوند.

گاهی اوقات دندان عقل نهفته هیچ مشکل قابل توجهی ایجاد نمی کند. گاهی اوقات، علائم ممکن است به طور ناگهانی یا تدریجی در طول زمان ایجاد شوند. در اینجا برخی از شایع ترین نشانه های رویش دندان عقل و اینکه دندان های دیگر ممکن است بر آنها تأثیر بگذارند، آورده شده اند:

• درد یا تورم فک یا صورت.
• لثه های قرمز، حساس، متورم یا دارای خونریزی.
• طعم بد و ناخوشایند در دهان.
• بوی بد دهان (هالیتوزیس).
• درد فک و دشواری در کامل باز کردن دهان.
• سر درد ناشی از افزایش فشار دندان های نهفته.

بسیاری از افراد متوجه می شوند که اولین نشانه های رشد دندان عقل، حساسیت و ناراحتی در پشت دهان آنها است. دندان های عقل نهفته همچنین می توانند بافت لثه را مستعد عفونت کنند، زمانی که تنها بخشی از دندان بیرون می آید و شکافی ایجاد می کند که غذا می تواند در آن گیر کند. اگر علائم ناراحت کننده ای را تجربه می کنید که ممکن است با داشتن دندان عقل نهفته مرتبط باشد، بهتر است به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

علت نهفته شدن دندان عقل چیست؟

دندان عقل معمولاً زمانی نهفته می شود که فک شما فضای کافی برای قرار دادن دندان های شما را نداشته باشد. گاهی اوقات ممکن است دندان با زاویه نامناسب بیرون بیاید که می تواند منجر به نهفتگی شود.

عوارض دندان عقل نهفته

در برخی موارد، دندان عقل نهفته به طور جزئی بیرون می آید و فقط مقداری از تاج آن قابل مشاهده است. این مورد به عنوان دندان عقل نیمه نهفته شناخته می شود. در حالی که در افراد دیگر، دندان عقل هرگز از لثه بیرون نمی آید، در این صورت به آن دندان کاملاً نهفته گفته می شود.

برخی از اشکالی که یک دندان نهفته می تواند بروید، عبارتند از:

• با زاویه به سمت دندان مولر دوم
• مستقیم به بالا یا پایین اما در استخوان فک گیر افتاده باقی می ماند
• با زاویه به سمت عقب دهان
• با زاویه قائمه نسبت به دندان های دیگر، به نظر می رسد که خوابیده است

برخی از عوارضی که دندان های عقل نهفته می توانند منجر به بروز آنها شوند شامل آسیب رساندن به دندان های دیگر با فشار آوردن به دندان مولر دوم است. این امر علاوه بر بسیاری از مشکلات دیگر با فشرده کردن دندان های دیگر، خطر عفونت را افزایش می دهد. دندان های عقل نهفته همچنین می توانند منجر به ایجاد کیست هایی شوند که می توانند به دندان ها، اعصاب و استخوان فک آسیب وارد کنند.

علاوه بر این، دندان های عقل نیمه نهفته بیشتر در معرض خطر پوسیدگی هستند زیرا تمیز کردن آنها دشوارتر است. همچنین توصیه می شود هنگام رویش دندان عقل نیمه نهفته، از دهانشویه استفاده کنید تا از شر ذرات غذا یا باکتری هایی که بین لثه و دندان عقل گیر افتاده اند خلاص شوید. شستشو با دهانشویه ضد باکتری همچنین به کاهش خطر ابتلا به پری کورونیت، یک بیماری التهابی لثه، کمک می کند.

تشخیص نهفتگی دندان عقل چگونه انجام می شود؟

دندانپزشک شما ناحیه مورد نظر را معاینه خواهد کرد و از شما در مورد علائم شما سؤال خواهد کرد. آنها همچنین برای بررسی اینکه آیا دندان های شما نهفته هستند و آیا استخوان فک یا سایر دندان های شما آسیب دیده اند، در صورت لزوم، عکس رادیولوژی با اشعه ایکس خواهند گرفت. عکس رادیولوژی می تواند محل دندان عقل شما و نهفته بودن آن را نشان دهد.

دندان عقل نهفته چگونه درمان می شود؟

اگر دندان های نهفته شما باعث بروز درد، عفونت یا سایر آسیب های دندانی می شوند، معمولاً کشیدن دندان عقل توصیه می شود. بسیاری از دندانپزشکان این فرایند جراحی دهان را به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای کاهش خطر مشکلات در آینده توصیه می کنند.

آیا کشیدن دندان های نهفته دردناک است؟

در حالی که کشیدن دندان عقل نهفته معمولاً دشوارتر است، اما این روند الزاماً دردناک تر نیست. دندانپزشک یا جراح دهان به شما مسکن هایی می دهد تا هر گونه ناراحتی پس از عمل (پس از جراحی) را مدیریت کنید.

خطرات و عوارض کشیدن دندان عقل کدامند؟

مانند هر فرایند جراحی دیگری، کشیدن دندان عقل با برخی از خطرات و عوارض بالقوه همراه است، از جمله:

• خشکی حفره دندان: این زمانی اتفاق می افتد که لخته خون ایجاد شده روی محل جراحی زودتر از موعد از حفره دندان شما جدا شود و استخوان شما نمایان شود. شما با اجتناب از نوشیدن با نی پس از کشیدن دندان عقل، می توانید خطر خشکی حفره ها را کاهش دهید.
• عفونت: گاهی اوقات باکتری ها، مواد غذایی (ذرات) یا باقی مانده ها ممکن است درون حفره دندان گیر کرده و منجر به عفونت شوند. دندانپزشک یا جراح دهان شما برای درمان عفونت دهان می تواند آنتی بیوتیک را تجویز کند.
• آسیب به ساختارهای مجاور: گاهی اوقات در حین کشیدن دندان عقل ممکن است اعصاب، استخوان فک، سینوس ها یا سایر دندان های شما آسیب ببینند. تکنیک های پیشرفته جراحی خطر این آسیب ها را کاهش می دهند، اما هنوز هم ممکن است رخ دهند. برای رفع این نوع آسیب، ممکن است اقدامات اضافی جراحی دهان لازم باشند.

پرسش های پرتکرار درباره نهفتگی دندان عقل و کشیدن آن

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل چقدر طول می کشد؟

اکثر افراد پس از کشیدن دندان عقل در عرض یک تا دو هفته به طور کامل بهبود می یابند. در بیشتر موارد، شما می توانید تنها در چند روز به سر کار، مدرسه و سایر روتین های عادی خود بازگردید.

نهفتگی دندان عقل چقدر شایع است؟

نهفتگی دندان عقل بسیار شایع است. بر اساس آکادمی جراحان دهان و فک و صورت آمریکا، ۹۰ درصد افراد حداقل یک دندان عقل نهفته دارند.

دندان عقل نهفته چه تأثیری روی سلامت دهان و دندان های من دارد؟

دندان عقل نهفته می تواند باعث بروز درد، عفونت و آسیب به دندان های دیگر شود. تمیز کردن دندان عقل نیز دشوار است. در نتیجه، آنها بیشتر مستعد پوسیدگی دندان و بیماری لثه هستند.

آیا دندان عقل نهفته می تواند باعث بروز سردرد شود؟

آری. در برخی موارد، دندان عقل نهفته می تواند باعث بروز درد شدید در فک، صورت و سر شما شود.

آیا می توان از نهفته شدن دندان عقل جلوگیری کرد؟

در حالی که نمی توانید از نهفته شدن دندان های عقل پیشگیری کنید، اما می توان بروز خطر مشکلات ناشی از آنها را کاهش داد. بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید و اگر دندان عقل شما شروع به ایجاد مشکل کرد، در سنین پایین تر آنها را بکشید.

آیا کشیدن دندان عقل نهفته ضروری است؟

اگر دندان عقل شما نهفته است اما مشکلی ایجاد نمی کند، احتمالاً به کشیدن آن نیاز ندارید. با این حال، اگر شروع به ایجاد علائم کرد، کشیدن آن می تواند خطر بروز سایر مشکلات را کاهش دهد و سلامت کلی دهان و دندان شما را بهبود بخشد.

اگر دندان عقل نهفته را نکشید چه اتفاقی می افتد؟

اگر دندان عقل نهفته شما باعث بروز درد و سایر علائم می شود، گذاشتن آنها در جای خود می تواند برای سلامت دهان و دندان های شما مضر باشد. دندان های عقل نهفته بیشتر مستعد عفونت و آبسه لثه هستند و می توانند باعث آسیب به دندان های سالم، پوسیدگی و بیماری شوند.

چرا تمیز نگه داشتن دندان عقل تلاش زیادی می طلبد؟

شما نمی توانید دندان های عقل خود را مانند بقیه دندان های خود مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. به دلیل موقعیت و محل قرارگیری این دندان ها در بافت لثه، مستعد موارد زیر هستند:

• گیر کردن ذرات غذا
• بیماری لثه و تشکیل پاکت پریودنتال
• تحلیل استخوان
• آبسه
• حفره ها
• دندان های نهفته یا نیمه نهفته

حتی با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کامل، دسترسی به دندان های عقل می تواند دشوار باشد و این می تواند آنها را در برابر بیماری هایی مانند بیماری لثه، حفره ها، آبسه دندان و غیره آسیب پذیر کند. وقتی صحبت از سالم نگه داشتن دندان عقل یا بافت های اطراف آن می شود، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن سنتی همیشه کافی نیست. این به این دلیل است که باکتری ها و ذرات غذا اغلب راه خود را به زیر بافت های لثه پیدا می کنند، جایی که مسواک زدن و نخ دندان به آنجا نمی رسد. اگر بهداشت دهان و دندان ضعیفی دارید یا از محصولات دخانی استفاده می کنید، احتمال ایجاد حفره در اطراف دندان عقل شما بیشتر است.

چگونه اطراف دندان عقل خود را تمیز کنیم؟

تمیز کردن اطراف دندان های مولر سوم امکان پذیر است، اما نسبت به آنچه برخی افراد روزانه استفاده می کنند، به ابزارهای بهداشتی دهان و دندان بیشتری نیاز دارد. مسواک زدن در امتداد خط لثه برای تحریک بافت ها و از بین بردن بقایای نرمی که در خط لثه جمع می شوند، حیاتی است. همچنین می توان با نخ دندان کشیدن در زیر خط لثه در دو طرف دندان، از تشکیل پلاک جلوگیری کرد. متأسفانه، هنگامی که پاکت های لثه وجود دارند یا به سختی نیمی از دندان بیرون آمده است، این راه حل همچنان محدود هستند.

استفاده از دهانشویه ضد باکتری می تواند به هدف قرار دادن باکتری ها در مناطقی که نخ دندان ممکن است به آنها نرسد، کمک کند. دهانشویه لیسترین مانع رشد باکتری های بدبو در مکان هایی از دهان می شود که بهداشت دندان دشوارتر است، مانند دندان عقل.

معاینه منظم و تمیز کردن دندان توسط دندانپزشک برای سالم نگه داشتن دندان های عقل ضروری است. افرادی که کمتر به طور معمول تمیز کردن دندان انجام می دهند، بیشتر احتمال دارد دندان های عقل بیمار داشته باشند که ممکن است بعداً به کشیدن نیاز داشته باشند.

چه زمانی باید از دندان عقل نهفته مراقبت کرد؟

اگر درد یا علائم دیگری در ناحیه پشت دندان مولر آخر خود دارید، یک قرار ملاقات با دندانپزشک خود تعیین کنید. آنها می توانند تشخیص دهند که آیا مشکلات شما به دلیل دندان عقل نهفته هستند یا خیر.

سخن پایانی

دندان عقل نهفته می تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، از جمله تورم، طعم بد و درد که در فک و صورت شما منعکس می شود. کشیدن دندان عقل یک عمل جراحی متداول دهان است که می تواند علائم شما را کاهش دهد و بروز خطر مشکلات سلامت دهان را در آینده کاهش دهد. با دندانپزشک خود در مورد اینکه آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر صحبت کنید.