دندان مصنوعی یا ایمپلنت؟ کدام بهتر است؟

ممکن است به دلایل مختلف یک یا چند دندان خود را از دست داده باشید. در این حالت می توانید از چند گزینه درمانی متفاوت استفاده کنید تا جای دندان های از دست رفته خود را پر کنید. از جمله روش هایی که در این باره به بیماران پیشنهاد می شود می توان به دندان مصنوعی یا ایمپلنت اشاره نمود. اینکه کدام روش می تواند بهترین گزینه برای شما به حساب آید به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. هزینه تمام شده، میزان سلامت استخوان فک و بافت لثه، سلامت دندان های باقی مانده و اولویت هایی که برای شما مهم تر هستند، اصلی ترین فاکتورها در انتخاب روش درمانی به شمار می روند.

استفاده از دندان مصنوعی و یا ایمپلنت، هر کدام امتیازها و مشکلات مربوط به خود را دارند که باید در مورد آن ها آگاهی پیدا کرد. از طرف دیگر باید تمامی اولویت های خود را با دندانپزشکتان در میان بگذارید و در کنار این دو گزینه، موارد دیگر نظیر بریج های دندانی را هم بررسی کنید.

هر دو روش ایمپلنت و دندان های مصنوعی، در نهایت هدف یکسانی را دنبال می کنند. مهم ترین هدف آن ها این است که به شما کمک می کند تا غذای خود را خوب بجوید؛ در غیر این صورت با مشکل روبرو خواهید شد. مزیت دیگر این دندان های جایگزین، بهبود وضعیت عضلات صورت است که از تغییر در ظاهر شخص جلوگیری می کند. همچنین، وضعیت گفتار و تلفظ کلمات بهبود می یابد. زیرا ممکن است در اثر خالی شدن جای دندان ها تلفظ برخی کلمات و یا حرکت زبان دچار اختلال گردد.

درنهایت، داشتن لبخندی کامل و دلنشین به شما کمک می کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش داده و از داشتن آن لذت ببرید. با همه این توضیحات، در مورد دو روش اصلاحی ایمپلنت و دندان مصنوعی، تفاوت های قابل توجهی وجود دارد که نکات مثبت و منفی آن ها را باید به طور جداگانه بررسی نمود. در این صورت می توان بهترین تصمیم را بر اساس آگاهی های لازم اتخاذ کرد.

مقایسه عملکرد دندان مصنوعی با ایمپلنت

ایمپلنت

برای کاشت ایمپلنت، لازم است در ناحیه دندان از دست رفته تراکم کافی استخوان فک وجود داشته باشد تا پایه ایمپلنت در بافت لثه و استخوان قرار گیرد. بر اساس مطالعات آماری که در سال 2018 انجام شد، ایمپلنت در بین بزرگسالانی که در بازه سنی 55 تا 64 سال قرار دارند، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.

برای آن که جراحی ایمپلنت انجام شود، باید ریشه آسیب دیده دندان قبلا خارج شده باشد. بنابراین برای استفاده از روش ایمپلنت، باید اگر ریشه ای در محل دندان وجود دارد، خارج گردد و در نهایت به جای آن حفره ای در استخوان فک ایجاد شود.

پس از آن پایه ای فلزی در لثه و استخوان فک کاشت می شود که در اصل در بافت استخوان قرار می گیرد. در نهایت، روکش ایمپلنت بر روی پایه ذکر شده نصب می گردد. البته نصب روکش زمانی انجام می شود که استخوانی که پیج تیتانیومی را در بر گرفته، کمی رشد کند و تا بتواند آن را به خوبی حمایت کند.

در مرحله آخر باید روکش ایمپلنت بر روی پایه ایمپلنت نصب گردد. روکش ایمپلنت در اصل یک دندان مصنوعی است که در تطابق کامل با دندان های اطراف ساخته شده و به پایه متصل می شود.

دندان مصنوعی

دندان های مصنوعی متحرک که تحت عنوان پروتز دندانی هم شناخته می شوند، بدون آن که به میزان استخوان موجود در فک توجهی داشته باشد، در داخل دهان نصب می گردد. پروتزهای دندانی می توانند به صورت تکی و یا تکه ای در جای دندان های از دست رفته قرار گیرند که به آن ها پروتزهای تکه ای می گویند. این امکان هم وجود دارد که پروتز مورد استفاده، تمامی دندان های فک های بالا و پایین را به صورت یک مجموعه کامل شامل شود. در صورتی که بخواهید از دست دندان کامل استفاده کنید لازم است تا از تمام قسمت های لثه های بالا و پایین قالب گرفته شود

پیش از آن که دندانپزشک دندان مصنوعی را بسازد باید نحوه قرار گرفتن دندانها روی هم (بایت) و تراز بودن فک و لثه های بالا و پایین شما را با دقت بررسی نماید. در این صورت می تواند مطمئن شود که آیا وضعیت دندان مصنوعی به گونه ای هست که امکان حرف زدن و غذا خوردن را به صورت بهینه به وجود آورد یا خیر. پس از قالب گیری و بررسی های اولیه، در لابراتوار دندانپزشکی، نمونه اولیه ای از دندان مصنوعی برای شما ساخته می شود و در اختیار دندانپزشک قرار می گیرد. این پروتز های اولیه باید در دهان قرار داده شوند تا تنظیمات لازم برای قرار گرفتن در دهان صورت پذیرد. در نهایت، بر اساس تنظیمات انجام شده، مجموعه نهایی پروتزها برای شخص تولید خواهد شد.

لازم به ذکر است که دندان های مصنوعی همانند دندان ها و لثه های طبیعی به نظر می رسند و با استفاده از نوعی چسب مخصوص بر روی لثه ها نصب می شوند.

هزینه دندان های مصنوعی و ایمپلنت چگونه است؟

ایمپلنت و روش های دیگری که برای جایگزینی دندان های کشیده شده انجام می شوند، مانند بریج های دندانی، از روش های پرهزینه هستند. با این حال، عوامل زیاد دیگری نیز بر هزینه آن ها تاثیر گذار هستند. مهارت (تخصص) دندانپزشک و منطقه جغرافیایی از جمله عواملی هستند که در این موضوع نقش اساسی دارند.

در مقابل روش ایمپلنت، تهیه دست دندان کامل، بسیار به صرفه تر خواهد بود. برای کسانی که می خواهند جای خالی دندان های از دست رفته را پر کنند ولی از نظر مالی و دیگر موارد توانایی انجام ایمپلنت را ندارند، استفاده از دندان مصنوعی بسیار مناسب است.

نگه داری از دندان مصنوعی با نگه داری از ایمپلنت چه تفاوتی دارد؟

برای اینکه از ایمپلنت خود مراقبت کنید، دقیقا باید مثل زمانی که دندان های طبیعی داشتید عمل کنید. در واقع این دندان ها از نظر رعایت نکات بهداشتی هیچ فرقی با دندان های طبیعی ندارند. بنابراین باید مرتب نخ دندان بکشید و حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. برای مسواک زدن می بایست از مسواک نرم استفاده کنید. نکته نهایی این که باید برنامه منظمی برای مراجعه به دندانپزشک داشته باشید تا وضعیت دندان ها به خوبی بررسی گردد.

نکته دیگری که در مورد ایمپلنت وجود دارد این است که آن ها دندان های ثابتی هستند. بنابراین اگر بنا به هر دلیلی دچار شکستگی و یا ترک خوردن شد، ممکن است لازم باشد روکش های اصلی را با روکش های جدید جایگزین کنید.

در مقابل ایمپلنت، مراقبت از دندان های مصنوعی کمی متفاوت با دندان های طبیعی است. مثلا برای اینکه مدت زمان بیشتری بتوانند برای شما کارایی داشته باشند، در طول شب از آن ها استفاده نکنید. در واقع، این پروتزها در طول شب باید در آب و یا محلول تمیز کننده مخصوص به خود قرار داده شوند.

تمیز کردن دندان های مصنوعی باید به صورت روزانه انجام گیرد. برای این کار باید پس از خوردن غذا یا هر چیز دیگری، دندان ها را از دهان خارج کرده و مسواک بزنید. حتی گاهی باید چسب هایی که روی لثه های شما قرار گرفته است را هم مسواک کنید تا از تمیز بودن آن ها اطمینان حاصل شود.

همچنین  باید هر چند وقت یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید و دندان مصنوعی خود را بررسی و یا مجددا تنظیم نمایید.

عوارض دندان مصنوعی بیشتر است یا ایمپلنت؟

ایمپلنت های دندانی به عنوانی یکی از راه حل های موثر و ایمنی به شمار می روند که می توانند جایگزین دندان های از دست رفته باشند. با این حال، تحقیقاتی در زمینه عوارض ناشی از ایمپلنت انجام شده که مشخص می کند ایمپلنت های دندانی نیز می توانند در موارد نادر منجر به برخی مشکلات شوند.

عفونت و اختلالات مکانیکی مانند ترک خوردن روکش های دندانی و لق شدن  ایمپلنت از جمله این عوارض به شمار می روند که بسیار نادر هستند. به این ترتیب، ایمپلنت ها هم می توانند با شکست مواجه شوند که معمولا در 5 تا 10 درصد مواقع این گونه مشکلات دیده می شوند.

در مقابل، استفاده از پروتزهای مصنوعی نیز مشکلاتی در پی خواهد داشت. از پیچیدگی هایی که در مورد دندان های مصنوعی وجود دارند نیز می توان به این موضوع اشاره کرد که گاهی دندان های مصنوعی به صورت درست در جای خود قرار نمی گیرند. همچنین، گاهی استفاده از پروتزهای مصنوعی منجر به ایجاد زخم بر روی لثه ها می گردد که برای شخص آزار دهنده خواهد بود. استفاده طولانی مدت از دندان مصنوعی در دراز مدت تحلیل لثه و تحلیل استخوان فک را به همراه خواهد داشت

تصمیم گیری در انتخاب بین دندان مصنوعی و ایمپلنت

هنگامی که قرار است برای پر کردن جاهای خالی دندان های خود به دنبال درمان بروید و از بین روش های ایمپلنت و پروتز، یکی را انتخاب کنید باید فاکتورهای زیادی را در نظر بگیرید. در این صورت می توانید تصمیم گیری صحیح تری انجام دهید.

سن شما

با توجه به اینکه ایمپلنت های دندانی روش دائمی به حساب می آیند، این امکان وجود دارد که افراد در سنین کمتر از 60 سالگی تمایل داشته باشند که ایمپلنت انجام دهند. چون در این صورت می توانند در مدت چند دهه از داشتن دندان های کاشت شده خود لذت ببرند. برای افراد با سنین بالا مخصوصا کسانی که تمایلی به روش های زمان بر ندارند و یا رغبتی به روش های تهاجمی مانند جراحی نشان نمی دهند، دندان مصنوعی می تواند گزینه مناسب تری باشد.

تراکم استخوان فک

در قسمت های قبل اشاره شد که برای قرار گرفتن پایه ایمپلنت در استخوان فک، لازم است که حجم مشخصی از استخوان وجود داشته باشد. در صورتی که مواد استخوانی در ناحیه فک را به دلایل مختلفی نظیر آسیب های مختلف، سن، بیماری های لثه و یا از دست دادن دندان، از دست داده باشید، این احتمال وجود دارد که ایمپلنت برای شما روش مناسبی نباشد. البته می توان از روش پیوند استخوان در چنین مواردی استفاده کرد. در این روش قبل از جراحی ایمپلنت، بافت استخوان ترمیم و تقویت میشود و پس از آن ایمپلنت در دهان قرار میگیرد

کارایی و احساس طبیعی بودن

در استفاده از ایمپلنت های دندانی، احساس راحتی بسیار بیشتری نسبت به دندان های مصنوعی، برای جویدن دارید. البته طی مطالعه ای که در سال 2019 به انجام رسید مشخص شد که اگر فرد تحت روش درمانی با جراحی اضافی برای حمایت ایمپلنت قرار گیرد (یعنی از ترکیب پروتزهای مصنوعی و ایمپلنت استفاده کنند)، از نتیجه نهایی و عملکرد آن رضایت بیشتری دارند نسبت به زمانی که پروتزهای معمولی استفاده کنند.

میزان رعایت بهداشت دهان و دندان

در صورتی که از آن دست افرادی نیستید که وقت زیادی برای تمیز کردن دندان های خود بگذارید، بهتر است از روش ایمپلنت استفاده کنید. چون دندان های مصنوعی، نیاز به تمیز کردن مرتب و روزانه دارند، در حالی که ایمپلنت همانند دندان های طبیعی نگه داری می شوند. البته باید قیمت بالاتر ایمپلنت را هم در نظر بگیرید. به این ترتیب، مساله بهداشت دهان و دندان و مراقبت های روزانه در انتخاب ایمپلنت یا دندان های مصنوعی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

روش های جایگزین ایمپلنت و دندان مصنوعی

در قسمت های قبل این مقاله به این نکته اشاره کردیم که دندان مصنوعی و ایمپلنت، تنها دو مورد از روش های جایگزینی دندان های حذف شده هستند. روش های دیگر درمانی نیز وجود دارند که ممکن است در مشورت با دندانپزشک به شما پیشنهاد شود.

بریج دندانی

در صورتی که یک یا چند دندان خود را از دست داده باشید، استفاده از بریج دندانی می تواند راه حل مناسبی برای پر کردن شکاف به وجود آمده باشد. بریج دندانی در اصل یک پروتز ثابت تکه ای است که برای اینکه در جای خود نگه داشته شود، باید به دندان های اطراف متصل گردد.

تحقیقات نشان می دهد که درصد بسیاری از کسانی که از بریج های دندانی استفاده کرده اند از عملکرد آن راضی هستند. با این حال، پس از نصب این پروتزها در دهان، لازم است به افراد آموزش بیشتری در مورد نگه داری و مراقبت از آن ها داده شود.

دندان مصنوعی تکه ای موقت

دندان مصنوعی تکه ای موقت که به آن فلیپر می گویند، از جمله روش های دیگری است که می توانید از آن استفاده نمایید. فلیپر ابزاری است که به صورت متحرک طراحی شده و یک یا چند دندان بر روی آن سوار می شوند که مطابق با دندان های حذف شده هستند. به این ترتیب، دندان ها تراز شده و کامل به نظر می رسند و لبخندی کامل برای شما به ارمغان می آورند. بهداشت این نوع پروتزهای دندانی، به سادگی صورت می گیرد و برای تمیز کردن آن ها می توانید فلیپر را از دهان خارج کرده و کامل بشویید. در حال حاضر فلیپر از جمله کم هزینه ترین روش هایی است که می توانید برای جبران دندان های از دست رفته استفاده نمایید.

از عیب های عمده این روش، دوام کم فلیپرها است. به همین دلیل معمولا این نوع پروتزهای دندانی برای استفاده موقت کسانی مناسب است که در انتظار ایمپلنت و یا بریج های ثابت هستند. با این حال، برای افرادی که احتمال می دهند که جایگزینی فلیپرها به مرور زمان لازم می شود، گزینه مناسبی به نظر می رسد.

اور دنچر

اوردنچر، چیزی بین ایمپلنت و پروتزهای دندانی به حساب می آیند. دندان های مصنوعی از نوع اور دنچر، نیازی به چسب برای ثابت ماندن ندارند، بلکه پروتز برای اینکه در دهان ثابت شوند، از ایمپلنت استفاده می کنند.

در واقع، در هنگام تثبیت اور دنچر در دهان، به جای آن که مانند ایمپلنت به ازای هر دندان یک پایه و تکیه گاه نصب شود، با دو تا چهار پایه در هر فک متصل خواهند شد، در جای خود محکم می گردند. اوردنچر می تواند ثابت باشد و یا در هنگام تمیز کردن آن ها را از دهان خارج کرده و شستشو داد.

نکته ای که درباره اور دنچر وجود دارد این است که این نوع جایگزین ها نسبت به دندان مصنوعی معمولی از قیمت بالاتری برخوردار هستند

جمع بندی

به منظور انتخاب یک راه مناسب برای پر کردن جاهای خالی دندان های از دست رفته، باید با یک دندانپزشک مجرب، ماهر و متخصص مشورت کنید. در این صورت می توانید با تمامی روش های ممکن آشنا شوید.

از بین روش هایی که برای داشتن لبخندی کامل می توان از آن ها استفاده نمود، ایمپلنت یکی از روش های بهینه است. البته ناگفته نماند که این روش دائمی بوده و کاملا طبیعی به نظر می رسد و در عین حال رسیدگی به آن ها همانند دندان های طبیعی خودتان است. این گونه دندان های کاشت شده در مقایسه با دندان های مصنوعی می توانند تا بیست سال برای شخص کارآمد باشند.

در مقابل، دست دندان یا همان دندان های مصنوعی، هزینه کمتری دارند. هر چند دوام آن ها نیز کم است و برای مراقبت از آن ها هم باید وقت و دقت بیشتری صرف کنید. البته برای کسانی که به علت تراکم ناکافی استخوان فک و یا هر دلیل دیگری کاندید مناسبی برای ایمپلنت نیستند، استفاده از دندان مصنوعی یکی از بهترین گزینه ها خواهد بود.