ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

عموما پس از درمان رادیوتراپی سر و گردن، ایمپلنت‌ دندان دچار مشکل میشود. این امر خود به سن و مدت زمانی که رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن بیمار انجام می شود وابستگی دارد. همچنین ایمپلنت‌هایی که در فک بالا باشند، نسبت به ایمپلنت های موجود در فک پایین آسیب پذیرتر هستند. بنابراین توصیه می‌ شود بیماران شرایط خاص، نظیر کسانی که مبتلا به سرطان هستند و باید برای درمان بیماری خود تحت رادیوتراپی یا پرتو درمانی قرار بگیرند، باید در طول مدت درمان توسط یک متخصص ایمپلنت به صورت مرتب معاینه شوند تا هم از پیشرفت عوارض جانبی و ایجاد مشکلات بیشتر در ناحیه گردن و دهان و دندان بیمار پیش گیری شود و هم ایمپلنت‌ها ترمیم شود و یا در صورت نیاز دهان بیمار برای کاشت مجدد ایمپلنت آماده شود.

رادیوتراپی چیست؟

در ابتدا و قبل از هر چیز لازم است بدانید، رادیوتراپی چیست ؟ رادیوتراپی که به آن پرتو درمانی نیز گفته می شود یکی از مهم ترین روش های درمان بیماری ‌های سخت مانند سرطان است. در این روش با استفاده از پرتوهایی مانند اشعه ایکس، آلفا، بتا و گاما و تاباندن این پرتوها به محل بیماری، مانند تومورها، سلول های سرطانی از بین می روند و یا کوچک تر می شوند.

متأسفانه در روش پرتو درمانی سلول ‌های سالم اطراف سلول خراب نیز آسیب می بینند، با این حال سلول های سالم مجدداً بهبود خواهند یافت. در واقع هدف از پرتو درمانی از بین بردن کامل سلول های بدخیم سرطانی است. در برخی موارد پرتو درمانی به تنهایی برای مبارزه با سلول ‌های بدخیم کافی است، اما در برخی موارد بر اساس میزان پیشرفت بیماری باید از روش های درمانی دیگری نیز به صورت موازی در کنار رادیوتراپی استفاده کرد.

پس از قرار گرفتن تحت درمان رادیوتراپی، عوارضی در بدن بیمار ظاهر می شوند که معمولاً تا چند هفته پس از پایان درمان از بین خواهند رفت. البته میزان عوارض بعد از رادیوتراپی به دوز پرتو مورد استفاده در این روش وابسته است. برخی از بیماران هیچ عارضه جانبی ای را تجربه نخواهند کرد، اما ممکن است در حین رادیوتراپی احساس خستگی و افسردگی شدیدی داشته باشند. خستگی در مدت درمان با رادیوتراپی یکی از عوارض شایع این روش درمانی است.

بنابراین توصیه می ‌شود بیمارانی که تحت درمان رادیوتراپی قرار دارند بیشتر استراحت کنند و چند استراحت کوتاه در طول روز و استراحت بلند مدت و خواب شبانه طولانی مدتی را تجربه کنند. علاوه بر احساس خستگی، عوارض پوستی مانند بروز لک و تیرگی روی سطح پوست، ریزش مو و اختلالات تغذیه و بی اشتهایی از جمله اثرات شایع قرار گرفتن تحت پرتودرمانی است، اما یکی از مهم ترین آثار رادیوتراپی تاثیر روی تشدید بیماری های دهان و دندان و یا کاهش موفقیت درمان‌ های دندانپزشکی است.

ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

چرا رادیوتراپی روی ایمپلنت دندان تاثیر می گذارد؟

 در واقع رادیوتراپی یک روش درمانی است که طی آن سلول های بدخیم سرطانی در معرض یک سری پرتوهای یونیزه قرار می گیرند. با تابش پرتوهای یونیزه به سلول های بدخیم بدون آسیب رسیدن به سایر سلول های سالم بدن، سلول ‌های سرطانی از بین می روند. به این منظور از پرتو با دوزهای متفاوت استفاده خواهد شد.

با توجه به شدت پرتو و عمق نفوذ آن در روند پرتو درمانی یا حتی پس از آن، ممکن است ایمپلنت ‌های بیمار از داخل دهان جدا شود. با توجه به اینکه برای قرار دادن ایمپلنت دندان در داخل دهان بیمار یک فرایند جراحی نسبتا پیچیده طی می‌ شود، از دست دادن این ایمپلنت ها بعد از پایان پرتو درمانی یک مشکل جدی محسوب می شود، زیرا جایگزینی این ایمپلنت ها یک امر دشوار است.

دلیل این امر آن است که استخوان فک برای کاشت ایمپلنت در بار اول تراشیده شده است و چنانچه نیاز باشد تا مجدداً ایمپلنت دندان کاشته شود، باید از ایمپلنتی با اندازه بزرگ تر از ایمپلنت انجام شده در دفعه اول استفاده کرد و در نتیجه استخوان فک آسیب بیشتری می بیند. در برخی مواقع بدن بیمار به ایمپلنت دندان واکنش نشان می دهد و استخوان و ایمپلنت به خوبی با یکدیگر پیوند داده نخواهد شد.

توجه داشته باشید چنانچه بعد از پایان یافتن پرتو درمانی، لثه بیمار دچار مشکلاتی بشود، احتمال از بین رفتن استخوان فک در اطراف ایمپلنت و یا عفونت آن افزایش می یابد. به همین دلیل ایمپلنت ‌های دندانی پس از پایان یافتن پرتو درمانی استحکام خود را در جای مناسب از دست داده و خواهند افتاد.

ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

چگونگی پیشگیری از شکست ایمپلنت پس از پایان رادیوتراپی

در صورتی که قبلاً ایمپلنت را در دهان خود جای داده باشید و اکنون به دلیل وجود یک بیماری خاص نیازمند قرار گرفتن تحت درمان رادیوتراپی یا پرتو درمانی را دارید، باید این نکته را مد نظر داشته باشید که یکی از شایع ‌ترین عوارض قرار گرفتن تحت درمان رادیو تراپی بروز بیماری ‌های لثه و عفونت لثه است. متاسفانه عفونت لثه ها نیز از عوامل اصلی افتادن ایمپلنت های قرار گرفته در داخل دهان محسوب می شود.

بنابراین توصیه می شود در صورت نیاز به رادیوتراپی با وجود ایمپلنت دندان در داخل دهان خود حتماً به صورت مرتب برای معاینه به متخصص لثه و کاشت ایمپلنت مراجعه کنید تا دندان های شما از نظر وجود هر نوع عفونت یا بیماری و همچنین برای جرم زدایی بررسی شود. این امر خصوصا زمانی حائز اهمیت است که بیمار نیاز به قرار گرفتن تحت درمان رادیو تراپی در ناحیه سر و گردن را داشته باشد.

بهترین زمان برای جایگذاری ایمپلنت بعد از رادیوتراپی

توجه داشته باشید به هیچ عنوان در داخل دهان بیماری که تحت درمان رادیوتراپی است کاشت ایمپلنت دندان انجام نخواهد شد. ۱۴ روز قبل از رادیوتراپی نیز هیچ گونه عمل جراحی روی بیمار انجام نمی شود. این مسئله پس از اتمام رادیوتراپی نیز تا یک بازه زمانی مشخص ممنوع است. زیرا تابش اشعه عوارض بلند مدتی را به همراه دارد که موجب بروز تاثیرات جانبی منفی روی سایر اقدامات درمانی برای مشکلات سلامت کلی بدن است.

در صورتی که مقاومت استخوان فک بیمار زیاد باشد و پرتودرمانی در ناحیه سر و گردن صورت نگرفته باشد، بیشتر می‌ توان اطمینان یافت که بتوانیم ایمپلنت های دندانی را بعد از رادیوتراپی همچنان در داخل دهان بیمار مستحکم کنیم. به همین دلیل توصیه می ‌شود بیمارانی که تحت رادیوتراپی قرار می گیرند حتماً نسبت به مراقبت از سلامت دهان و دندان خود کوشا باشند.

ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

سخن نهایی

چنانچه فردی مبتلا به بیماری های شدید در یک بخش بدن خود باشد، ممکن است تنها راه درمان این بیماری انجام رادیوتراپی معرفی شود. در صورتی که این فرد در گذشته برای درمان مشکلات دهان و دندان خود اقدام به قرار دادن ایمپلنت در دهان خود کرده باشد و یا قصد کاشت ایمپلنت در آینده ای نزدیک را داشته باشد، باید در این خصوص با یک متخصص جراحی لثه و ایمپلنت مشورت کند، همچنین روند قرار دادن ایمپلنت دندان یک جراحی تخصصی است. بنابراین بیمار باید کاملاً با احتیاط نسبت به این عمل اقدام کند و به طور منظم لثه ها و دهان و دندان او توسط یک متخصص دندانپزشک معاینه شود و در بازه زمانی مناسب که در فواصل کمتر از یک ماه قبل از پرتودرمانی و بعد از پرتودرمانی نباشد، جهت بررسی آن به متخصص ایمپلنت مراجعه کند.