ژن های خود را برای پوسیدگی دندان و بیماری لثه مقصر بدانید.

سلامت دندان ها و لثه ها نقش چشمگیری در حفظ سلامت کلی بدن دارند. با رعایت موارد بهداشتی می‌ توان از سلامت دندان ها و لثه ها اطمینان حاصل کرد، اما در صورتی که از نظر ژنتیکی فردی مستعد پوسیدگی دندان یا بیماری لثه باشد، بدون در نظر گرفتن انجام مراقبت ‌های بهداشتی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات دهان و دندان قرار می گیرد. چنانچه فردی نشانه های ژنتیکی پوسیدگی دندان یا بیماری های لثه مانند پریودنتال را داشته باشد، صرف نظر از اینکه چقدر خوب مسواک می ‌زند و یا نخ دندان می کشد، باز هم احتمال بیشتری دارد که دچار مشکلات دهان و دندان شود. خوشبختانه برای این افراد نیز روش‌ هایی برای پیشگیری از شدت یافتن شرایط وجود دارد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات کافی در خصوص ارتباط بین ژنتیک و احتمال پوسیدگی دندان و ابتلا به بیماری‌ های لثه را کسب نمایید.

تاثیر ژن و عامل وراثت روی پوسیدگی دندان ها

در صورتی که در اثر عدم رعایت مراقبت ‌های بهداشتی باکتری ها در ناحیه دهان و دندان تجمع پیدا کنند، لایه چسبناکی به نام پلاک روی دندان ها تشکیل می شود. این لایه محل تجمع باکتری های مضر برای سلامت انسان ها است که از فعالیت آن ها اسیدی تولید می ‌شود که منجر به تجزیه مینای دندان خواهد شد. در اثر این امر دندان ها پوسیده می ‌شوند و حفره در آن ها ایجاد می‌ شود. چنانچه این حفره ها در زمان مناسب درمان نشوند، می ‌توانند شدت یافته به بخش های عمیق تر دندان برسند و یا حتی موجب آسیب رسیدن به لثه ها شوند.

علاوه بر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مطالعاتی که توسط دانشکده پزشکی دانشگاه پیتسبورگ انجام شد نشان داد که افرادی هستند که به دلیل وجود ژن خاصی در بدنشان با افزایش احتمال پوسیدگی دندان ها روبه‌رو هستند. محققان در این مطالعه بیش از سیصد نمونه بزاق را بررسی کردند و دریافتند وجود ژن بتا-دفنسین (G-20A یا DEFB1) در افراد میزان پوسیدگی دندان ها، تعداد دندان های از دست رفته و احتمال نیاز به ترمیم دندان ها را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. دانشمندان بر این باورند که افرادی که این نوع ژن در بدنشان وجود دارد، برای پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری های دهان و دندان باید مراقبت‌ های بهداشتی ویژه ای را انجام دهند.

پوسیدگی دندان و ارتباط آن با ژنتیک

نقش ژن و عامل وراثت در بیماری های پریودنتال مزمن و تهاجمی

بیماری پریودنتیت مزمن موجب التهاب مداوم بافت لثه می ‌شود و معمولاً در افراد مسن اتفاق می افتد. پریودنتیت تهاجمی نیز موجب از بین رفتن استخوان اطراف دندان شده، معمولاً در سنین جوانی رخ می دهد. طبق نتایج فدراسیون پریودنتولوژی اروپا، ژنتیک یکی از خطرناک ترین عوامل افزایش احتمال ابتلا به بیماری پریودنتیت مزمن و تهاجمی در میان افراد است. تحقیقات روی تعیین ارتباط بین ژنتیک و ابتلا به بیماری های پریودنتال ادامه دارد. دانشمندان تا کنون سی و هشت ژن مرتبط با افزایش خطر ابتلا به بیماری ‌های پریودنتال را شناسایی کرده ‌اند که یکی از آن ها ژن FAM5C است که ارتباط مستقیمی با بیماری پریودنتیت تهاجمی دارد. متاسفانه وجود این ژن منجر به بروز بیماری های قلبی و عروقی نیز می‌ شود. این مسئله به این دلیل است که عامل هر دو نوع بیماری التهابات عمومی بدن است و افراد مبتلا به بیماری ‌های قلبی و عروقی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌ های لثه مانند پریودنتیت قرار می‌ گیرند.

نحوه مراقبت از دندان ها و لثه ها

چنانچه فردی از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری ‌های لثه و پوسیدگی دندان باشد، در ابتدا برای اثبات این موضوع باید آزمایش ‌های ژنتیکی روی وی انجام شود تا میزان خطر احتمالی مشخص شود. این مسئله می ‌تواند به  متخصص کمک کند تا استراتژی های مشخصی برای افزایش سلامت دندان ها و لثه های بیمار در پیش بگیرد. خوشبختانه حتی اگر فردی به خاطر عامل وراثت  و وجود ژن خاصی در بدنش مستعد ابتلا به مشکلات دهان و دندان باشد، می ‌تواند اقداماتی برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی انجام دهد. در ادامه این مطلب هر یک از این اقدامات به صورت مجزا معرفی خواهند شد.

اقدامات لازم برای کاهش تاثیر وراثت و ژنتیک روی بروز بیماری های لثه و دندان

• رعایت بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم- با وجودی که رعایت بهداشت دهان و دندان برای همه امری ضروری است، اما کسانی که در اثر وجود عامل وراثت بیشتر در خطر ابتلا به بیماری ‌های لثه و پوسیدگی دندان هستند، باید نکات بهداشتی را به صورت ویژه و دقیق تری رعایت نمایند.
• مراجعه منظم به دندانپزشک جهت معاینه سلامت دندان ها و لثه ها- مراجعه منظم به دندانپزشک و معاینه دندان ها از نظر وجود یک بیماری خاص، می تواند کمک کند تا وجود مشکلات احتمالی قبل از آنکه شدت یافته و عوارض جدی برای بیمار به همراه داشته باشند، شناسایی و درمان شود.
• ترک مصرف دخانیات مانند سیگار- یکی از مهم ترین عوامل در به خطر افتادن سلامت دندان ها و لثه ها استعمال دخانیات، از جمله سیگار است و بنابر گزارش تحقیقات انجام گرفته در آکادمی پریودنتولوژی آمریکا، استعمال دخانیات مانند سیگار از مهم ترین دلایل بروز پریودنتیت و شدت یافتن این بیماری به شمار می ‌رود.
• رعایت رژیم غذایی مناسب- یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد معدنی و مغذی برای سلامت دهان و دندان، علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن می تواند باکتری های مضر که موجب پوسیدگی دندان و عفونت لثه ها می شوند را نیز از بین ببرد. علاوه بر این تحقیقات انجام گرفته در حوزه سلامت دهان و دندان نشان می دهد افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ‌های پریودنتیت قرار می‌ گیرند. خوراکی های چسبناک و نوشیدنی های اسیدی از جمله مواد غذایی خطرناک برای سلامت دهان و دندان محسوب می شوند که موجب افزایش جرم و پلاک دندان ها شده، احتمال پوسیدگی و عفونت لثه ها را افزایش می دهند.
• مراجعه به یک متخصص پریودنتیست جهت معاینه دندان ها و لثه ها – یک متخصص پریودنتیست دهان، دندان و لثه ها را از نظر وجود نشانه های نگران کننده که در ابتلا به بیماری ‌های پریودنتیت نقش دارند، بررسی می کند. وی با این کار می تواند از بروز بیماری پریودنتیت مزمن جلوگیری کرده، روال مشخصی برای مراقبت از دهان و دندان به بیمار ارائه کند.

پوسیدگی دندان و ارتباط آن با ژنتیک

سخن نهایی

چنانچه در خانواده شما افرادی مبتلا به بیماری های دهان و دندان مانند پوسیدگی شدید دندان ها و یا بیماری عفونت لثه و پریودنتیت هستند، توصیه می ‌شود فوراً به یک متخصص پریودنتیست مراجعه کنید تا دندان ها و لثه های شما را از نظر وجود علائم نگران کننده ابتلا به بیماری پریودنتیت تهاجمی و مزمن معاینه کند. چنانچه یک بیماری در مراحل اولیه شناخته شود، درمان و جلوگیری از پیشرفت آن ساده تر از زمانی است که بیماری شدت یافته باشد. بنابراین توصیه می شود همواره مراقبت ‌های بهداشتی دهان و دندان را رعایت نموده، به طور منظم و حداقل هر شش ماه یک بار برای معاینه دهان و دندان به متخصص پریودنتیست مراجعه نمایید.