پریکورونیت چیست؟

آیا می دانید پریکورونیت به چه حالتی گفته می شود؟ پری کورونیت (Pericoronitis) یکی از بیماری های مرتبط با دهان و دندان به شمار می رود که ممکن است تا کنون با آن مواجه شده باشید. البته این امکان وجود دارد که این حالت آزار دهنده را با این نام نشناسید. اگر این گونه است، بهتر است با ما همراه شوید. چون در این مقاله قصد داریم به معرفی این بیماری پرداخته و در مورد راه های مقابله و یا درمان آن اطلاعاتی را ارائه دهیم.

هر آنچه که باید در مورد پریکورونیت بدانید

پریکورونیت اصطلاحی در علم دندانپزشکی است که به تورم و یا التهاب لثه اطلاق می شود. این نوع عارضه که عمدتا به دلیل کمبود فضا به هنگام روییدن دندان عقل به وجود می آید، برای دندان های پایینی بیشتر دیده می شود. ناگفته نماند ایجاد التهاب یاد شده در اطراف دندان های عقل که به عنوان آخرین مجموعه دندان های آسیایی هستند، بیشتر محتمل است. دندان های عقل به عنوان سومین گروه دندانی شناخته می شوند که در اواخر نوجوانی و یا اوایل سن بیست سالگی، رشد می کنند. تعداد این دندان ها معمولا بین یک تا چهار متغیر است و در آخرین قسمت فک از لثه خارج می شوند.

پریکورونیت

عواملی که منجر به پری کورونیت می شوند، چیست؟

به طور کلی، پریکورونیت زمانی به وجود می آید که رشد دندان عقل به صورت محدود انجام شده باشد. یعنی زمانی که دندان عقل شما به صورت نیمه کاره از لثه عبور کرده و در همان حال باقی مانده است. در این حالت، بافت نرم و گوشتی لثه بر روی دندان عقل با رشد نیمه تمام، باقی می ماند (اپرکولوم ایجاد می شود) و بنابراین باکتری ها در زیر چربی، حبس خواهند شد. همین موضوع باعث می شود تا دریچه ای ایجاد گشته و باکتری ها بتوانند به فضای اطراف دندان راه یابند. از این لحظه به بعد عفونت و تورم لثه در اطراف دندان عقل، منجر به آزار و ناراحتی فرد خواهد شد.

از سوی دیگر، باقی مانده مواد غذایی، پلاک ها و باکتری هایی که به دهان راه پیدا می کنند، باعث می شود یک پوشش نازک باکتریایی بر روی دندان ها ایجاد گردد که ممکن است منجر به ایجاد بافت گوشتی آویخته در زیر لثه و اطراف دندان شود. اگر این بافت در همان حال باقی بماند، در اثر تحریک لثه، پری کورونیت را به وجود خواهد آورد. نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که گاهی شدت پریکورونیت آن قدر زیاد می شود که عفونت و تورم ایجاد شده از فک تا گونه ها و گردن نیز ادامه می یابد. بنابراین بهتر است پیش از اینکه عوارض جدی آن را تجربه کنید، برای درمان و بهبود این نوع التهاب اقدام نمایید.

چه عواملی می توانند خطر ابتلا به پریکورونیت را افزایش دهند؟

ایجاد پری کورونیت به دلایلی می تواند محتمل تر شود که در ادامه به شرح برخی از این عوامل خواهیم پرداخت. همان طور که اشاره کردیم، دندان های عقل در حدود سن 20 سالگی رشد می کنند. بنابراین با رسیدن به بیست سالگی، امکان تجربه پریکورونیت افزایش می یابد؛ هر چند ممکن است این عارضه را از سنین 20 تا 29 سالگی تجربه کنید. استرس ها و تنش های احساسی نیز یکی دیگر از عوامل خطرزایی است که پری کورونیت را به وجود می آورند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و وجود عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی دو عامل مهم در ایجاد این عارضه خواهند بود. شاید برایتان جالب باشد بدانید که بارداری هم یکی از فاکتورهایی است که می تواند منجر به ایجاد پریکورونیت گردد.

پریکورونیت

پریکورونیت با چه علائمی همراه است؟

پری کورونیت، عارضه ای است که به صورت کوتاه مدت (حاد) و یا ادامه دار (مزمن) می تواند به وجود آید. از جمله علائم مهم و ملموس پریکورونیت حاد می توان به تورم در بافت لثه که از تجمع مایعات ناشی می گردد، ترشح چرک از محل التهاب، باز کردن فک و دهان به سختی یا تریسموس که به آن حالت، فشردگی عضلات فک هم گفته می شود، درد، از دست دادن اشتها، درد به هنگام بلع، تب و ایجاد ورم در غدد لنفاوی در گردن واقع در زیر فک اشاره نمود. وجود عفونت در اثر پری کورونیت، می تواند به نقاط دیگر دهانتان نیز سرایت کند.

در حالتی که با پریکورونیت مزمن روبرو شویم علائم آن کمی متفاوت خواهد بود. بد طعمی دهان، تنفس بد بو و ناراحتی های خفیف و همچنین دردهای کسل کننده و البته خفیف که در برخی موارد یک تا دو روز ادامه پیدا می کند، از مواردی است که در حالت مزمن بروز خواهند کرد.

پریکورونیت چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص پریکورونیت، توسط یک دندانپزشک به خوبی انجام می شود. در واقع، دندانپزشک با معاینه دندان های عقل، نحوه و میزان خروج آن ها از لثه را بررسی می کند که آیا کاملا از لثه خارج شده است یا خیر. حتی در برخی موارد برای اطمینان بیشتر از وضعیت دندان عقل، بنا بر تشخیص دندانپزشک، باید در دوره های مختلف از اشعه ایکس استفاده شود. به این ترتیب، به راحتی می توان وضعیت دندان عقل را بررسی نمود.

در هنگام معاینه، ممکن است دندانپزشک علائمی نظیر تورم و یا عفونت را مشاهده کند. حتی در برخی موارد بافت گوشتی آویخته شده در اطراف دندان عقل نیز به سادگی قابل مشاهده است. در همه این موارد، دندانپزشک پس از معاینه تمامی اقدامات لازم را انجام داده و مراقبت هایی که باید انجام شود را به شما گوشزد خواهد کرد.

پریکورونیت

درمان پریکورونیت به چه شکلی انجام خواهد شد؟

درمان عارضه پریکورونیت، مساله ای است که می تواند توسط هر دندانپزشک عمومی و یا متخصص انجام گیرد. متخصص هایی که می توانید برای درمان عارضه پری کورونیت به آن ها مراجعه کنید عبارت اند از: متخصص ریشه دندان، متخصص دندانپزشکی یا دندانپزشکی کودکان، جراح دهان و دندان، پروتز دندان و پریودنتیست.

در هر حال، عمده روش های درمانی که دندانپزشکان مختلف برای درمان پری کورونیت در نظر گرفته و تجویز می کنند، در چند مورد مهم خلاصه می شوند که در ادامه آن ها را توضیح خواهیم داد:

بهداشت دهان و دندان و شستشوی دهانی

رعایت نکات بهداشتی مربوط به ناحیه حفره دهانی، یکی از مهم ترین مسائلی است که خود به تنهایی می تواند بسیاری از بیماری های دهان و دندان را التیام بخشد. در مورد پریکورونیت نیز باید گفت که اگر این عارضه در ناحیه کوچکی بروز کرده باشد و هنوز گسترده نشده، می توانید طبق یک درمان خانگی ساده، دهانتان را با آب ولرم و نمک شستشو دهید. در این صورت، فضای دهان ضدعفونی شده و تورم و التهاب کاهش می یابد.

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نیز یک تجویز دائمی برای کاهش مشکلات دهان و دندان به شمار می رود که شامل پری کورونیت هم می شود. در صورتی که با وجود مراقبت های خانگی یاد شده، تا پنج روز بعد از تشخیص پریکورونیت نتوانستید وضعیت التهاب لثه خود را بهبود دهید و یا حتی احساس کردید که مشکل حادتر شده است، باید حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

دندانپزشک در هنگام معاینه قادر است باقی مانده های غذا و یا باکتری هایی که در محل پری کورونیت تجمع پیدا کرده اند را از بین ببرد. در اصل، همواره باید مراقب باشید که حتی کوچکترین ذره ای از مواد غذایی در زیر بافت گوشتی آویخته ای که روی دندان را می پوشاند، جمع نشود.

استفاده از داروهای ضد درد

همان طور که در بخش های قبلی اشاره کردیم، درد ناحیه مبتلا به پریکورونیت کمی آزار دهنده است. به همین دلیل، در صورتی که این مشکل را با دندانپزشک خود در میان بگذارید، او می تواند برای شما مسکن هایی نظیر آسپرین، ایبوپروفن و یا استامینوفن را تجویز نماید تا درد شما آرام گیرد.

مصرف آنتی بیوتیک ها

در صورتی که در ناحیه دندان، گونه و فک خود احساس درد و تورم دارید، باید حتما و در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید. این علایم نشان دهنده وجود عفونت در این نواحی است که می تواند بسیار خطرناک باشد. در اصل، فردی که به پری کورونیت مبتلا شده است، با خطر بسیار جدی و عارضه ای نادر تحت عنوان آنژین صدری لودیگ (Ludwig’s Angina) مواجه می شود که در آن عفونت به سر و گردن می رسد. با توجه به اینکه اگر این عفونت به جریان خون وارد شود می تواند بسیار کشنده باشد.

به این ترتیب، دندانپزشک با تشخیص به موقع و تجویز آنتی بیوتیک هایی نظیر اریترومایسین، پنی سیلین و یا هر آنچه که شما به آن حساسیت نداشته باشید، قادر است التهاب ها و عفونت موجود را درمان نماید.

پریکورونیت

انجام جراحی جزیی برای حذف بافت لثه باقی مانده روی سطح دندان

در برخی موارد که وضعیت پریکورونیت شخص حاد بوده و درد و التهاب شدت پیدا کرده باشد، احتمالا تجویز دندانپزشک شما، برداشتن بافت اضافی باقی مانده بر روی سطح دندان و یا کشیدن دندان عقل با انجام یک عمل جراحی کوچک خواهد بود. البته در صورتی که وضعیت دندان عقل کمی حادتر باشد، دندانپزشک ممکن است برای برداشتن آن، شما را به یک متخصص جراحی فک و صورت ارجاع دهد.

لازم به ذکر است گاهی امکان دارد که بافت برداشته شده مجددا رشد کند و بنابراین نیاز به جراحی دوم پیدا کنید. برداشتن خود دندان یک راه حل کلی و البته راهگشا است که در برخی موارد نگه داشتن آن مفیدتر بوده و به همین دلیل، دندانپزشک کشیدن آن را توصیه نمی کند. گاها ممکن است از لیزر با قدرت پایین، به منظور کم کردن التهاب و درد لثه که به پری کورونیت مرتبط می شود، استفاده کنند.

کشیدن دندان عقل

در صورتی که دندان عقل شما هنوز به صورت عادی نمی تواند خارج شده و رشد کند، به احتمال زیاد باید به کمک جراحی آن را خارج نمایید. معمولا توصیه دندانپزشکان این است که تمام دندان های عقل در فک های بالا و پایین را بکشید تا مجددا مشکل عفونت برای لثه های شما به وجود نیاید. به این ترتیب، می توانید از بروز پریکورونیت در ناحیه دیگری از لثه جلوگیری به عمل آورید.

مراقبت هایی که بعد از انجام جراحی احتمالی پریکورونیت باید انجام دهید

در صورتی که لازم بود جراحی انجام دهید و پریکورونیت را درمان نمایید، باید پس از جراحی برخی موارد را رعایت کنید تا بهبود زخم های ناشی از جراحی سریع تر انجام شود. برای مثال، پس از انجام جراحی، استراحت کافی داشته باشید. می توانید از روز بعد از جراحی کارهای روزانه خود را دنبال کنید؛ با این حال، اگر تا یک هفته فعالیت سنگین نداشته باشید، عوارض کمتری خواهد داشت.

توصیه می کنیم که تا چند روز پس از عمل جراحی، غذاهای نرم بخورید. ترجیحا به دنبال مواد غذایی باشید که نیاز بدن را تامین کنند و در عین حال مشکلی برای بلع به وجود نیاورند. در صورت بروز درد، می توانید از مسکن هایی نظیر استامینوفن که پزشک تجویز نموده است استفاده نمایید.

قرار دادن یخ بر روی گونه، تا حد زیادی می تواند درد شما را کاهش کند. اگر هیچ کدام جوابگو نبود با پزشک خود تماس بگیرید و درخواست مسکن قوی تر کنید.

اگر می خواهید از عدم ایجاد عفونت در ناحیه تحت جراحی مطمئن شوید، بهتر است طی یک هفته پس از عمل، به طور مرتب آب نمک ولرم را برای شستشوی دهان خود به کار ببرید. برای تهیه این محلول، نصف قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و استفاده نمایید. البته گاهی دندانپزشک، آنتی بیوتیک تجویز می کند که باید سر وقت مصرف گردد.

پریکورونیت

خوردن برخی مواد غذایی و نوشیدنی ها می تواند عوارض پس از جراحی لثه را بیشتر کند. نوشیدنی های شیرین و کافئین دار و نیز نوشابه های گازدار از جمله این مواد هستند که بهتر است با آب جایگزین شوند. استفاده از نی برای نوشیدن مایعات به هیچ عنوان توصیه نمی شود. زیرا در اثر مکیدن ممکن است لخته خونی که بر روی محل زخم ایجاد شده کنده شده و در نهایت بهبود زخم را دچار تاخیر کند.

مواد غذایی که سفت هستند و یا به جویدن زیادی نیاز دارند نخورید. همچنین، غذاهایی که بین دندان ها گیر می کنند و یا پرادویه و فلفلی هستند، گزینه های مناسبی برای دوران بعد از عمل نخواهند بود.

ممکن است نیاز داشته باشید که گاز استریل محل عمل تعویض شود. در این مورد می توانید با دندانپزشک خود مشورت نمایید. تورم و کبودی ناشی از عمل کاملا طبیعی است که البته باید پس از استفاده از کمپرس یخ به مدت چند روز از بین برود.

کارهایی که شما را مجبور به تف کردن و یا آب دهان انداختن و یا استفاده از دهانشویه را به یکی دو روز بعد از جراحی موکول کنید تا دلمه روی زخم کنده نشود. از حدود دو روز بعد از عمل خود می توانید مجددا دندان های خود را مسواک بزنید. با این حال، مواظب باشید که آسیبی به ناحیه تحت عمل و اطراف آن باشید.

کشیدن سیگار و تنباکو هم ممنوع است؛ زیرا روند بهبود را می تواند مختل کند و در نهایت منجر به عفونت گردد. بهتر است جراح از بخیه هایی استفاده کند که پس از چند هفته خود به خود ناپدید می شوند. در غیر این صورت دندانپزشک شما باید یک وقتی را برای کشیدن بخیه های شما در نظر گرفته باشد.

پریکورونیت

آیا درمان پریکورونیت پایدار است؟

وقتی که دندان عقل کشیده شود و در اصل، التهاب آن درمان گردد، برگشت پریکورونیت تقریبا بعید است. البته در جراحی بافت لثه که بخشی از بافت های اضافی گوشتی آن برداشته می شود، قسمت های برداشته شده مجددا می توانند رشد کنند. به طور کلی، پس از مراجعه برای درمان پریکورونیت حاد، طی یک تا دو روز، نتایج درمان انجام شده محسوس خواهد بود.

بهتر است بدانید که با انجام مراقبت های پیشگیرانه و معاینات به موقع دندانپزشکی، می توان احتمال وقوع آن را کاهش داده و یا از پیشرفت آن جلوگیری به عمل آورد. در واقع، دندانپزشک با تشخیص رشد دندان عقل، می تواند بیرون آمدن آن را کنترل کرده و در صورت لزوم، دندان را هر چه زودتر خارج نماید. از طرفی، دندانپزشک می تواند به منظور پیشگیری از التهاب لثه ها، فضای دهان را به صورت پی در پی تمیزکاری کند.