کشیدن دندان ­های عقل و سلامت دندان

دندان ­های عقل، سومین و آخرین مجموعه دندان ­های آسیای بزرگ است که بیشتر افراد در اواخر نوجوانی یا در دوره بیست سالگی آن را درمی ­آورند. گاهی اوقات این دندان ­ها می ­توانند یک دارایی ارزشمند برای دهان باشند این در شرایطی است که سالم و صاف رشد کنند. اما متاسفانه در بیشتر مواقع، آنها رشدی نامنظم داشته و مجبور به کشیدن دندان ­های عقل هستیم.

هنگامی­که می­ گوییم دندان ­های عقل نامنظم دربیایند، منظور ما این است که ممکن است این دندان ها به صورت افقی با زاویه از آسیای دوم رشد کنند یا به سمت داخل یا خارج زاویه­ دار شوند. تراز ضعیف دندان­ های عقل باعث شلوغی و بهم ریختگی نظم دندان ­های مجاور شده و می تواند باعث آسیب به استخوان فک یا اعصاب شود.

دندان ­های عقل نیز می ­توانند تحت تأثیر قرار گیرند، آنها درون بافت نرم و یا استخوان فک محصور می­ شوند یا فقط تا حدی از لثه سر به بیرون می­ آورند. بیرون آمدن جزئی دندان­ های عقل باعث می ­شود تا باکتری ­ها به اطراف دندان وارد شده و باعث ایجاد عفونت شوند که منجر به درد، تورم، سفتی فک و بیماری عمومی می­ شود. دندان ­های جزئی بیرون آمده نیز بیشتر مستعد پوسیدگی دندان و بیماری ­های لثه هستند، زیرا دسترسی دشوار به آنها مسواک زدن و نخ دندان را مشکل می­ کند.

موقعیت دندان ­های عقل را چگونه ارزیابی کنیم؟

از دندانپزشک خود در مورد موقعیت دندان عقل خود سؤال کنید. او ممکن است در فواصل معین با اشعه ایکس از دندان عکسبرداری کند تا میزان حضور و تراز دندان­های عقل شما را ارزیابی کند. همچنین دندانپزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که شما را برای ارزیابی بیشتر به جراح دهان بفرستد.

دندانپزشک یا جراح دهان شما ممکن است توصیه کند که دندان ­های عقل شما حتی قبل از بروز مشکلات کشیده شود. این کار برای جلوگیری از کشیدن دردناک­تر یا پیچیده­تری است که احتمالا چند سال بعد باید انجام شود. کشیدن آن در جوانی آسان­تر است، هنگامی که ریشه­ های دندان عقل هنوز کاملاً رشد نکرده و استخوان متراکم ­تر است. در افراد مسن، زمان بهبودی و التیام طولانی تر است.

کشیدن دندان ­های عقل و سلامت دندان

فرآیند کشیدن دندان­ های عقل چگونه است؟

سهولت نسبی کشیدن دندان­ های عقل شما توسط دندانپزشک یا جراح دهان و دندان، به موقعیت و مرحله رشد آنها بستگی دارد. ارائه دهنده خدمات بهداشت دهان و دندان شما قادر خواهد بود تا ایده ه­ایی را در مورد تجربه پیش از کشیدن دندان عقل به شما ارائه دهد. دندان عقلی که کاملاً از لثه بیرون می­ آید، به راحتی مانند هر دندان دیگری قابل کشیدن است. اما، یک دندان عقل که زیر لثه ­ها باشد و در استخوان فک جا گرفته باشد، نیاز به ایجاد شکاف بر لثه ­ها و سپس برداشتن بخشی از استخوان که بر روی دندان قرار دارد، خواهد بود. غالباً دندانی در این شرایط، به جای اینکه یکباره کشیده شود در بخش­ های کوچک از دهان خارج شده تا مقدار استخوانی که باید برای کشیدن دندان برداشته شود به حداقل برسد.

در حین کشیدن دندان­ های عقل چه اتفاقی می­افتد؟

قبل از کشیدن دندان ­های عقل، دندان­ ها و بافت اطراف آن با بی­حسی موضعی سِر می ­شوند – همان نوع بی­حسی که برای پر کردن حفره دندان استفاده می­شود. علاوه بر بی­حسی موضعی برای بی­حس کردن درد، ممکن است شما و دندانپزشک یا متخصص جراح خود تصمیم بگیرید که مصرف آرام­بخش برای کنترل هرگونه اضطراب لازم خواهد بود. دارو های آرام­بخش که می ­توان از بین آنها انتخاب کرد عبارتند از: اکسید نیتروژن (با عنوان “گاز خنده” نیز شناخته می­شود)، یک داروی آرام­بخش خوراکی (به عنوان مثال، Valium) یا یک داروی آرام­بخش وریدی (با تزریق به رگ­های شما انجام می­شود). اگر اکسید نیتروژن مصرف شود، می­ توانید خودتان به سمت خانه رانندگی کنید. اما اگر هرکدام از دارو های دیگر انتخاب شده باشد، به فردی احتیاج دارید که شما را تا خانه همراهی کند.

کشیدن دندان ­های عقل و سلامت دندان

بهبودی پس از کشیدن دندان­ های عقل چگونه خواهد بود؟

بعد از کشیدن دندان­ های عقل، سرعت بهبودی شما به میزان دشواری فرآیند کشیدن دندان بستگی دارد (کشیدن ساده دندانی که کاملا بیرون آمده یا کشیدن دندان تحت فشار در فک). به طور کلی، مواردی که در انتظار شماست عبارتند از:

طی 24 ساعت اول

• خونریزی ممکن است چندین ساعت پس از کشیدن دندان اتفاق بیفتد. برای کنترل آن، یک گاز مرطوب تمیز را روی جای خالی دندان قرار دهید و محکم گاز بگیرید. فشار مداوم را برای حدود 45 دقیقه ادامه دهید. چای کیسه ­ای مرطوب یک جایگزین موثر است. اسید تانیک موجود در چای به بهبود لخته ­های خون کمک می­ کند. اگر مقدار کمی خونریزی ادامه دارد این روند را تکرار کنید. اگر خونریزی شدید ادامه داشت، با دندانپزشک یا جراح خود تماس بگیرید. به مدت 24 ساعت بعد از کشیدن دندان از مکیدن مایعات اجتناب کنید (نوشیدنی را با نی ننوشید) و از نوشیدن مایعات داغ یا خوردن غذاهای داغ(مانند قهوه یا سوپ) خودداری کنید.
• تورم صورت در ناحیه ­ای که دندان کشیده شده است به طور معمول رخ می ­دهد. برای به حداقل رساندن تورم، یک قطعه یخ، پیچیده شده در پارچه را روی آن ناحیه از صورت خود با برنامه 10 دقیقه گذاشتن و 20 دقیقه استراحت قرار دهید. طی 24 ساعت اول در صورت لزوم تکرار کنید.
• داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (Motrin یا Advil) برای درد جزئی قابل استفاده هستند. در صورت لزوم، دندانپزشک یا جراح شما ممکن است دارو های مسکن قوی­تر تجویز کند.
• آنتی ­بیوتیک­ هایی که احتمالاً قبل از کشیدن دندان تجویز شده­ اند (برای درمان هرگونه عفونت فعال در اطراف دندان عقلی که باید کشیده شود) باید تا آخر مصرف شوند.
• غذا ها باید به رژیم مایعات محدود شوند تا اینکه تمام بی­حسی ناشی از بی­حس ­کننده از بین برود. برای چند روز غذا های نرم بخورید. در صورت مصرف دارو های مسکن از مصرف الکل نیز خودداری کنید.
• مسواک زدن را ادامه دهید، اما از مسواک زدن دندان ­هایی که مستقیماً با دندان کشیده شده همسایه هستند، در 24 ساعت اول خودداری کنید. در روز دوم، مسواک زدن ملایم دندان خود را از سر بگیرید. از دهانشویه استفاده نکنید زیرا می ­توانند محل کشیدگی را تحریک کنند.

بعد از 24 ساعت

• تورم صورت در ناحیه کشیدگی دندان باید بعد از 24 ساعت درمان با یخ، این بار با گرما درمان شود. یک حوله گرم و مرطوب را با یک برنامه 20 دقیقه گذاشتن و 20 دقیقه استراحت به آن منطقه بمالید. در صورت لزوم تکرار کنید. به خاطر داشته باشید که تورم معمولاً 2 تا 3 روز پس از انجام عمل طول می­ کشد.
• دهان خود را با آب نمک گرم (نصف قاشق چایخوری نمک در یک فنجان آب گرم) بعد از غذا و قبل از خواب بشویید. از دهانشویه ­ها استفاده نکنید مگر اینکه دندانپزشک شما آن را تجویز کند.
• در صورت استفاده از بخیه­ ها و اگر از نوع غیرجذبی بودند، باید توسط دندانپزشک شما در حدود 1 هفته کشیده شوند. اگر به بخیه نیاز دارید، بپرسید از جه نوعی استفاده می ­کنند.
• مراقب علائم سوکت خشک باشید. این شرایط نیاز به درمان توسط دندانپزشک را دارد.
• بهبودی کامل برای چند هفته تا چند ماه پس از کشیدن دندان اتفاق نمی­ افتد. با این وجود معمولاً طی یک یا دو هفته اول، بهبودی کافی برای دهان شما صورت گرفته تا در قسمت کشیدگی احساس راحتی کنید. دندانپزشک شما توضیح می­دهد که چه انتظاری داشته باشید.

کشیدن دندان ­های عقل و سلامت دندان

عوارض بالقوه کشیدن دندان­ عقل چیست؟

دو مورد از عوارض مهم بعد از کشیدن دندان ­های عقل شما شامل موارد زیر است:

• سوکت خشک. سوکت خشک یک عارضه شایع کشیدن دندان­ های عقل است، وقتی لخته خون نتواند در سوکت (جای خالی) دندان کشیده شده تشکیل شود بهبودی به تأخیر می ­افتد. سوکت خشک به طور معمول 3 یا 4 روز پس از کشیدن دندان رخ می ­دهد و با درد و بوی بد دهان همراه است. دندانپزشک یا جراح دهان شما با قرار دادن دارو در سوکت، سوکت خشک را درمان می ­کند.
• پاراستزی. پاراستزی یک عارضه نادر از کشیدن دندان­ های عقل است. این دندان ها که در ناحیه فک قرار می­گیرند اغلب نزدیک به اعصاب هستند. بعضی اوقات این اعصاب در طی فرایند کشیدن دندان ممکن است کبود شوند یا آسیب ببینند. نتیجه آن، بی­حسی (به نام پاراستزی) زبان، لب یا چانه است که می­ تواند چند روز، هفته ­ها، ماه­ ها طول بکشد یا حتی ممکن است دائمی باشد ، هرچند باید در نظر داشت که عوارض مربوطه بسیار نادر می باشند.