آفت دهان چیست؟

زخم های دهانی علل و انواع مختلفی دارند. زخم های دهان آفتی شایع ترین آنها هستند و هر از گاهی تکرار می شوند. زخم (ها) معمولاً بدون درمان ظرف 10 تا 14 روز برطرف می شوند. دهانشویه ها و قرص های زیر زبانی ممکن است درد را کاهش دهند و ممکن است به زخم ها کمک کنند تا سریع تر بهبود یابند.

زخم دهان چیست؟

زخم های دهانی زخم های دردناکی هستند که می توانند در هر جایی داخل دهان رخ دهند. این مقاله در مورد متداول ترین نوع زخم های دهان، یا همان زخم های آفتی دهان است. از هر 5 نفر حداقل یک نفر ممکن است در یک مقطعی از زندگی خود دچار زخم های آفتی دهان شود. زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می گیرند.

سه نوع آفت دهانی وجود دارد:

• زخم های آفتی جزئی: شایع ترین هستند (8 مورد در 10 مورد). آنها کوچک، گرد یا بیضی شکل هستند و کمتر از 10 میلی متر قطر دارند. آنها زرد کم رنگ به نظر می رسند، اما منطقه اطراف آنها ممکن است متورم و قرمز به نظر برسد. ممکن است تنها یک زخم بوجود بیاید، اما به صورت همزمان ممکن است تا پنج زخم ظاهر شوند. هر زخم 7 تا 10 روز طول می کشد و پس از آن بدون به جا ماندن جای زخم از بین می رود. آنها معمولاً چندان دردناک نیستند.
• زخم های آفتی بزرگ: در حدود 1 مورد در 10 مورد رخ می دهند. آنها اغلب 10 میلی متر یا بزرگتر هستند. معمولاً در هر بار تنها یک یا دو زخم ظاهر می شود. هر زخم از دو هفته تا چند ماه طول می کشد، اما پس از بهبود از خود جای زخم به جای می گذارند. آنها می توانند بسیار دردناک باشند و غذا خوردن ممکن است دشوار شود.
• زخم های هرپتی فرم: در حدود 1 مورد در 10 مورد رخ می دهد. آنها زخم های کوچک دارای سری به اندازه میخ، با وسعت حدود 1 تا 2 میلی متر هستند. زخم های متعدد در یک زمان رخ می دهند، اما برخی از آنها ممکن است به یکدیگر متصل شوند و شکل های نامنظمی تشکیل دهند. هر زخم یک هفته تا دو ماه طول می کشد. علیرغم نام آنها، هیچ ارتباطی با هرپس یا ویروس هرپس (ویروس عامل تبخال) ندارند.

زخم های آفتی معمولاً ابتدا بین سنین 10 تا 40 سالگی رخ می دهند. آنها پس از آن باز می گردند (مجدداً بروز پیدا می کنند) اما بین هر بار بروز مجدد زخم چند روز، هفته، ماه یا سال فاصله خواهد بود. با بالا رفتن سن بیمار، زخم ها اغلب کمتر تکرار می شوند. در بسیاری از موارد، آنها در نهایت متوقف می شوند و دیگر بروز پیدا نمی کنند. برخی افراد به مدت یک روز یا بیشتر، قبل از بروز زخم، در بخشی از دهان خود سوزش احساس می کنند.

چه چیزی باعث بروز زخم های آفتی دهان می شود؟

علت بروز زخم های آفتی شناخته شده نیست. آنها عفونی نیستند و شما نمی توانید از بروز زخم های دهان آفتی پیشگیری کنید. در اغلب موارد، در افرادی که سالم هستند، زخم ها بدون هیچ دلیل آشکاری ایجاد می شوند.

در برخی موارد، زخم ها به سایر عوامل یا بیماری ها مربوط هستند. آنها عبارتند از:

• آسیب- مانند دندان مصنوعی که به صورت نامناسب جای می گیرد، یک خراش ناشی از یک مسواک خشن، و غیره.
• تغییرات در سطوح هورمون ها- برخی زنان متوجه می شوند که زخم های دهان درست قبل از دوره قائدگی آنها رخ می دهد. در برخی دیگر، زخم ها تنها پس از یائسگی بروز پیدا می کنند.
• ترک سیگار- برخی افراد متوجه می شوند که آفت های دهانی آنها تنها پس از متوقف کردن سیگار کشیدن بروز پیدا می کنند.
• کمبود آهن، یا کمبود ویتامین های خاص (مانند ویتامین B12 و اسید فولیک) در برخی موارد ممکن است یک عامل باشد.
• به ندرت، آلرژی غذایی ممکن است علت بروز آفت دهان باشد.
• زخم های دهان در برخی از اعضای یک خانواده بروز پیدا می کنند. بنابراین، در برخی موارد یک عامل ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشد.
• گفته می شود استرس یا اضطراب باعث ایجاد زخم های آفتی دهان در برخی افراد شود.
• برخی از داروها می توانند باعث بروز زخم های دهان شوند. داروها به روش های مختلف می توانند باعث بروز زخم های دهان شوند و ممکن است الزاماً باعث بروز زخم های از نوع آفت نشوند. نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث زخم های دهان شوند عبارتند از:
• نیکوراندیل.
• داروهای ضد التهاب (به عنوان مثال، ایبوپروفن).
• درمان های خوراکی جایگزین نیکوتین.
• قرص های خاصی که داخل دهان قرار داده می شوند تا حل شوند، در حالی که باید کامل بلعیده شوند. به عنوان مثال، آسپرین در صورتی که روی لثه باقی بماند تا حل شود می تواند این کار را انجام دهد. آلندرونات، که برای درمان کم تراکم شدن حجم استخوان ها (پوکی استخوان) دریافت می شود، اگر طبق دستورالعمل مصرف نشود، می تواند باعث بروز زخم های دهان شود.
• برخی از داروهای خیابانی مانند کوکائین.

زخم های دهان در افرادی که دارای شرایط خاصی هستند، به عنوان مثال، بیماری کرون Crohn، بیماری سلیاک ceoliac، عفونت HIV  و بیماری بحجت Behcet، شایع تر است. با این حال، این زخم ها از نوع آفتی نیستند.

در صورت داشتن هر گونه علائم دیگری علاوه بر زخم های دهان، باید به پزشک خود اطلاع دهید. دیگر علائم مهم عبارتند از زخم های پوستی یا تناسلی یا درد مفاصل و التهاب. گاهی اوقات در صورت مشکوک بودن به سایر علل زخم های دهان یک آزمایش خون یا آزمایشات دیگر توصیه می شوند.

آفت دهان

درمان زخم های آفتی دهان چیست؟

هدف درمان کاهش درد زمانی است که زخم ها اتفاق می افتند و کمک به آنها تا هر چه سریع تر بهبود یابند. هیچ درمانی وجود ندارد که از بروز مجدد زخم های آفتی دهان جلوگیری کند.

ممکن است هیچ درمانی نیاز نباشد.

درد اغلب خفیف است، بویژه از نوع “جزئی” زخم های آفتی که شایع تر است. هر یک از زخم ها بدون درمان برطرف خواهد شد.

اقدامات عمومی عبارتند از:

• پرهیز از غذاهای ادویه دار، نوشیدنی های میوه های اسیدی و غذاهای بسیار شور (مانند چیپس) که می تواند باعث بدتر شدن درد و وضعیت زخم شما شود.
• استفاده از یک نی برای نوشیدن، برای جلوگیری از تماس مایعات با زخم های واقع در جلوی دهان. (توجه داشته باشید: نوشیدنی های گرم را با نی ننوشید، زیرا ممکن است گلوی خود را بسوزانید.)
• استفاده از یک مسواک بسیار نرم. اگر دندان مصنوعی دارید که به خوبی در جای خود قرار نمی گیرد، به یک دندانپزشک مراجعه کنید.
• اگر حدس می زنید که یک دارو باعث بروز زخم شده است، ممکن است ایجاد یک تغییر امکان پذیر باشد. به عنوان مثال، اگر شما از درمان خوراکی جایگزین نیکوتین استفاده می کنید(آدامس یا قرص زیر زبانی نیکوتین)، ممکن است استفاده از انواع مختلف به جای آن، مانند پَچ ها یا اسپری بینی، کمک کننده باشد.
• دهانشویه نمکی (سالین). نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید، در اطراف دهان خود بچرخانید و آن را به بیرون تف کنید. این کار را می توان به تعداد دفعات مورد نیاز و تا جایی که ممکن است تسکین دهنده باشد انجام داد. دهانشویه نمکی را قورت ندهید.

برخی از داروها ممکن است علائم زخم های دهان شما را کاهش دهند

• دهانشویه کلرهگزیدین ممکن است درد را کاهش دهد. همچنین ممکن است به زخم ها کمک کند تا سریع تر بهبود پیدا کنند. این محلول به پیشگیری از عفونی شدن زخم ها نیز کمک می کند. متأسفانه، تعداد زخم های جدید را کاهش نمی دهد. دهانشویه کلرهگزیدین معمولاً دو بار در روز استفاده می شود. اگر شما آن را به طور مرتب استفاده کنید، ممکن است باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی دندان های شما شود. با این حال، این لکه ها معمولاً دائمی نیستند و با پرهیز از نوشیدنی های حاوی تانن (مانند چای، قهوه یا شراب قرمز) و مسواک زدن دندان ها بعد از استفاده آنها می توانند کاهش یابند. بعد از اینکه دندان های خود را مسواک می زنید، دهان خود را به خوبی شستشو دهید، زیرا برخی مواد تشکیل دهنده خمیر دندان می توانند کلرهگزیدین را غیر فعال کنند.
• قرص های زیر زبانی استروئیدی نیز ممکن است درد را کاهش دهند و ممکن است به زخم ها کمک کند تا سریع تر بهبود یابند. با استفاده از زبان خود، می توانید قرص زیر زبانی را در تماس با زخم نگه دارید تا زمانی که قرص زیر زبانی حل شود. قرص های زیر زبانی استروئیدی اگر به محض ظهور زخم ها روی آنها قرار داده شوند، بهترین عملکرد را خواهند داشت. آنها اگر زودتر استفاده شوند، ممکن است زخم ها را “در نطفه خفه کنند” و از بروز کامل زخم جلوگیری کنند. دوز معمول یک قرص زیر زبانی، چهار بار در روز است، تا زمانی که زخم از بین برود. هر بار بیشتر از پنج روز از آنها استفاده کنید.
• خمیر محافظ تسکین دهنده. این محصولات برای کمک به محافظت از زخم، به طور موقت آن را پوشش می دهند.
• دهانشویه، ژل، یا اسپری دهانی مسکن ممکن است به کاهش درد کمک کند. متأسفانه اثر این داروهای ضد درد کوتاه مدت است. آنها را می توان از داروخانه ها خریداری کرد. برای همه این محصولات، دستورالعمل های روی بسته بندی را به دقت دنبال کنید. نمونه های آنها عبارتند از:
• اسپری یا دهانشویه بنزیدامین.
• محصولات حاوی یک ماده بی حس کننده موقت (بی حس کننده موضعی) به نام لیدوکائین.
• ژل کولین سالیسیلات. فرم بزرگسالان آن، به دلیل خطر ابتلا به سندرم ریت در صورت استفاده بیش از حد، نباید برای کودکان زیر 16 سال استفاده شود. این همان دلیل است که چرا آسپرین نیز در کودکان نمی تواند مورد استفاده قرار گیرد. محصولات کودکان دیگر حاوی سالیسیلات کولین نیستند و فرمولاسیون جدید آنها حاوی لیدوکائین است.

شما می توانید همه درمان های ذکر شده در بالا را از داروخانه ها بدون نسخه خریداری کنید. در صورتی که داورهای بالا کمک نکنند، و یا درد و زخم شدید باشد، پزشک شما ممکن است توصیه کند که درمان های دیگر را امتحان کنید. از جمله:

• قرص های مسکن.
• اینهالرهای استروئیدی مانند بکلومتازون، معمولاً برای آسم استفاده می شوند، زمانی می توانند مفید باشند که روی پوشش دهان اسپری شوند.
• یک قرص حل شونده حاوی استروئید بتامتازون می تواند در آب حل شود و به عنوان دهانشویه استفاده شود.
• یک دوره قرص استروئیدی.
• یک دوره از یک آنتی بیوتیک مانند داکسی سایکلین.

گاهی اوقات استفاده از آماده سازی استروئید به این ترتیب، می تواند باعث بروز برفک دهان به عنوان یک اثر جانبی شود.

آفت دهان

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

زخم های آفتی دهان می توانند دردناک باشند و اغلب مزاحم هستند، اما جدی نیستند. گاهی اوقات یک زخم دهان می تواند دچار عفونت ثانویه شود و آلوده به میکروب ها (باکتری) شود. در این صورت، ممکن است متوجه افزایش درد یا قرمزی شوید، یا ممکن است احساس ناخوشایند با دمای بالا (تب) داشته باشید. عفونت های ثانویه باکتریایی شایع نیستند، اما ممکن است نیاز به درمان با داروهای آنتی بیوتیک داشته باشند.

به یاد داشته باشید، که تمام زخم های دهان زخم های آفتی نیستند. دیگر انواع زخم ها ممکن است داخل دهان رخ دهند و زخم های دهان می توانند نشانه یک بیماری زمینه ای باشند.

مهم: گاهی اوقات سرطان دهان می تواند به شکل یک زخم دهان غیر معمول آغاز شود که بهبود نمی یابد. اگر زخم دهانی دارید که بدون علائم بهبودی بیش از سه هفته ادامه داشته باشد یا از هر نظر متفاوت است، شما باید به یک پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. اگر سیگاری هستید، این بویژه مهم است. پزشک یا دندانپزشک شما ممکن است فوراً شما را به یک متخصص ارجاع دهد. یک نمونه کوچک (بیوپسی) از زخم ممکن است در کلینیک گرفته و آزمایش شود تا احتمال سرطان حذف شود.